Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi

Çocuklarda mahremiyet eğitimi, günümüzde önemli bir konu haline gelmiştir. Mahremiyet eğitimi, çocuklara bedenlerinin sınırlarını, kişisel alanlarını ve güvenli sınırlarını anlamalarını öğretir. Bu eğitim, çocukları cinsel istismar, taciz ve kötü niyetli davranışlara karşı koruma amacı taşır. Mahremiyet eğitimi çocuklara kendi bedenlerini tanıma, hayır deme yeteneği, güvendikleri yetişkinlere başvurma ve riskli durumları tanıma gibi önemli beceriler kazandırır. Ebeveynler ve eğitimciler, çocukların mahremiyet eğitimiyle ilgili bilinçlenmesi için çeşitli kaynaklardan destek almalı ve çocuklarla açık iletişim kurarak onları bu konuda desteklemelidir.

Mahremiyet Nedir?

Mahremiyet, bireyin kendi özel yaşam alanı içerisinde sadece kendisine saklamak istediği duygu ve düşüncelerden oluşur. Özel yaşamı ifade eden mahremiyet, sadece yetişkinlerde değil çocuklarda da bulunmaktadır.

Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi

Aslında her çocukta doğuştan gelen ve 3 yaşından itibaren ortaya çıkmaya başlayan kendini koruma içgüdüsü bulunmaktadır. Ancak bebeklik dönemlerinde ebeveynlerin ve yakın çevrenin gösterdiği bakım ya da yakın fiziksel temaslar sonucu çocuklardaki mahremiyet algısı zedelenir ve istismar durumlarına karşı savunmasız hale gelirler.

Günümüzde sık karşılaştığımız çocuğa yönelik cinsel istismar vakalarının önüne geçebilmek adına etkin bir yol izlerken ‘mahremiyet’ kavramı daha fazla önem kazanmaktadır. Ebeveynlerin mahremiyet eğitimi hakkında bilinçli davranması ve çocuklarına kendi sınırlarını nasıl korumaları gerektiğini doğru aktarabilmesi, onların her türlü istismara karşı kendilerini koruma becerilerini destekleyecektir.

Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi Ne Zaman Başlamalıdır?

Çocuklarda 3 yaşından önce benlik bilincinin gelişmemesi ve kendilerini koruma becerilerinin olmaması nedeniyle mahremiyet eğitimi ilkokul dönemine başlamadan 3 -6 yaş aralığında verilmelidir.Bununla birlikte, mahremiyet eğitimi verilirken çocuğun yaşadığı evin içerisinde ve ona ait özel bir alanda olması, çocuktaki benlik duygusunun gelişimi açısından pozitif bir etki yaratmaktadır.

Okul öncesi mahremiyet eğitimi sırasında, çocuğa sorumluluklar vermek, onun da fikirlerini sunacağı planlar yaptırmak ve seçimler konusunda tercih hakkı sunmak, kimlik bilinci ve özgüven gelişimi açısından ayrıca önemli etkilere sahiptir.

Çocuklara Mahremiyet Eğitimi Verilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ebeveynlerin çocuklarına mahremiyet eğitimini verirken dikkat etmesi gereken konuları aşağıdaki maddelerle açıklayabiliriz:

• Çocuğa özel bölgeler nasıl anlatılır konusu birçok ebeveynin kafasında soru işareti oluşturabilir. Her ne kadar 3 yaş kulağa erken geliyor olsa da özel bölgelerin tanımlanması ve sınırlanması için ideal bir yaştır.Çocuk bedeni üzerindeki kavramları ve sınırları anlamaya açıktır. Öncelikle özel bölgelerin isimlerini söyleyerek bu eğitime başlayabilirsiniz. Dudak, meme, genital bölge ve popo bölgelerine sadece anne-babanın ve gerektiğinde doktorun dokunabileceğini açık bir şekilde anlatabilirsiniz. Dudaklarından kimsenin öpemeyeceği ve iç çamaşırıyla kapatılan özel bölgelere tuvalet ya da banyo sırasında yabancı kişilerin temas edemeyeceği aktarılmalıdır. Bu bölgeleri görmek ya da dokunmak isteyen biri olduğunda ‘hayır’ demesi gerektiği çocuğa net bir şekilde anlatılmalıdır.
• Mahremiyet eğitimi verilirken çocukların sakin ve kendilerini rahat hissedecekleri bir ortamda olmalarına dikkat edilmelidir. Özellikle evin içerisinde, sadece kendi ebeveynleri veya kardeşleri varken,günlük yaşam düzeninde sağlanması bu eğitimin daha faydalı olmasını sağlayacaktır.
• Çocuklara 1,5-2 yaşından itibaren özel bölgelerin kapatılması gerektiği öğretilmelidir. Bu bilginin oturması için ara ara çocuğa hatırlatılması önemlidir.
• Anne ve babanın dahi çocuğuna dokunurken ondan izin alması ve bunun sebebini söylemeleri, çocuk tarafından mahrem ve özel alan kavramının daha net anlaşılmasını sağlayacaktır.
• Anne baba ve akrabaların çocukları severken ya da onlarla oyun oynarken özel bölgelerle ilgili şaka yapmamaya özen göstermeleri gerekir.
• Çocukların üstü değiştirilirken dışarıdan bir kimsenin olmadığı sadece özel alanlar seçilmelidir.
• Çocuklara mahrem bölgenin gizliliği anlatılırken, çevresindeki yakınlık derecesi kavramları ile ele alınmalıdır. Çocuğun gündelik yaşamında gördüğü, tanıdığı yakın akrabalar, yakın arkadaşlar ya da komşu gibi kimselerin, özel bölgelere bakmamaları ya da dokunmamaları gerektiği anlatılmalıdır. Aksi yaşandığında ise itiraz edip yardım etmesi gerektiği söylenmelidir.
• Son olarak, çocuğun başına cinsel istismar gelmesi durumunda bunu asla gizlememesi gerektiği, bunun utanılması gereken bir davranış olmadığı, kimsenin ona kızıp yargılamayacağı ve anne-baba olarak her zaman yanında olunacağının vurgulanması oldukça önemlidir.

Konu ile ilgili terapi ve danışmanlık hizmetlerimize Çocuk terapisi sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Image by Freepik