Duygu Düzenleme Becerisi

Duygu düzenleme becerisi ve diğer bir deyişle duygu regülasyonu, kişilerin hissettiği tüm duyguları doğru tanımlaması, duygularını kabul etmesi ve buna paralel davranışlar gösterme yeteneğini ifade eder.

Duygu Nedir?

Kişinin gözlemlediği ya da yaşadığı olayların neticesinde ruhsal dünyalarında bazı soyut yansımalar oluşur. Bu yansımalara duygu adı verilir. Anlık olarak değişen ve tamamen kişilerin karakterine göre değişiklik gösterebilen duygular, olumlu ya da olumsuz olarak ikiye ayrılır. Olumlu duygular mutluluk,sevgi ya da huzur olarak nitelendirilirken olumsuz duygulara, kin, nefret veya kıskançlığı örnek olarak gösterebiliriz.

Duygu Düzenleme veya Duygu Regülasyonu Nedir?

Duygu düzenleme becerisi (duygu regülasyonu), kişilerin hissettiği tüm duyguları doğru tanımlaması, duygularını kabul etmesi ve buna paralel davranışlar gösterme yeteneğini ifade eder.

Hem olumlu hem de olumsuz duygular kontrol edilmediği takdirde, bireyin yaşamını etkileyecek boyuta geçebilir. Bu sebeple hissedilen tüm duyguların birey tarafından bastırılma olmadan doğru analiz edilmesi ve ifade edilebilmesi, ruhsal açıdan sağlıklı ve mutlu bir kişilik yapısı kazandırarak sosyal ilişkileri de pozitif anlamda etkilemektedir.

Örnek vermek gerekirse, bazen hissettiğimiz duyguları kabul etmekte zorluk çekeriz hatta bu duyguları hissettiğimiz için kendimizi suçlayabiliriz. Bunun başlıca nedeni, bu zorlayıcı duygunun hayatımızı olumsuz yönden etkileyeceği kaygısıdır. Oysaki bu kaygıların bizim hayatımız üzerinde gerçekliği ve işlevselliği yoktur.

Bu davranıştan vazgeçerek kabul etmekte zorlandığımız tüm duyguları önce kabul edip, sonra bizde yarattığı tüm olumsuzlukların farkında olursak, bizi hoşnut etmeyen noktalardaki etkisini azaltmamıza destek olacaktır.

Duygu düzenleme becerileri, duygusal farkındalık yüksek olursa gelişim göstermektedir.Yaşadığımız tüm olayların sonucunda bizde uyanan tüm duygular ve bu duyguların farkında olmamız duygu düzenleme becerimizi doğrudan etkileyecektir.

Bazen başa çıkmakta zorlandığımız duygularla yüzleşebiliriz. Duygularımızı tanımlamakta veya düzenlemekte zorlandığımız dönemlerde sosyal destek, nefes ya da fiziksel egzersizler ve bir bardak su içmek gibi davranışlar bireyler üzerinde olumlu bir etkiyi yakalamamıza yardımcı olur.

Duygu Düzenleme Becerisi Eksikliği Nelere Neden Olur?

Duygu düzenleme becerisinin gelişmemesi, bireyin büyüdüğü ailenin yapısı, genetik özellikler veya bireyin yakın çevresiyle olan ilişkileri gibi nedenlere bağlı olabilir.

Duygu düzenleme becerisi eksikliğine sahip kişiler, duygularını tanımlamakta zorlandıkları için davranışlarını kontrol etmede bir hayli zorlanırlar. Bunun neticesinde de iş, sosyal veya özel yaşamdaki ilişkiler de negatif olarak etkilenebilir. Yapılan araştırmalara göre, duygu düzenleme becerisi yüksek bireylerin, birçok alanda diğer bireylere göre çok daha başarılı ve mutlu oldukları gözlemlenmiştir.

Bu becerinin eksikliği bireyleri, kendini dışarıya tanıtma ve duygularını dışarıya doğru aktarma konusunda oldukça zorlayıcı bir ruh haline sokabilir. İçeride biriken tüm duygular, bireyde bazı bedenler rahatsızlıkların yaşanmasına neden olabilir. Bel ağrısı, sırt ağrısı, baş ağrısı veya sindirim rahatsızlıkları duygu düzenleme becerisi az olan bireylerde sıklıkla görülmektedir.

Ayrıca duygu düzenleme becerisi eksik kişilerde yeme bozukluğu belirtilerine rastlanabilir. Bu rahatsızlık, çok fazla yemek yeme ya da yemek yeme miktarını ciddi ölçülerde azaltma olarak kendini gösterebilir.

Duygu Düzenleme Becerisini Geliştirmek İçin Neler Yapılmalı?

Duygu düzenleme beceri eksikliğinin çocuk yaşlarda fark edilmesi, bu eksikliğin kolayca geri kazanılması yönüyle oldukça önemlidir. Ebeveynlerin bilinçli yaklaşımları ve profesyonel destek doğrultusunda duygu düzenleme eksikliği tedavi edilmektedir.

Unutulmamalıdır ki, duygu düzenleme becerisi çocuk yaşlarda büyük oranda tamamlanmaktadır. Bu becerinin gelişmesi için ebeveynler, çocukların istek ve duygularına özenli bir şekilde yaklaşmalıdırlar. Çocuklara duygularını bastırmamaları gerektiği ve konuşma hakkının verildiği hissettirilmesi, duygularını açıkça ifade edebilme yeteneğinin kazanılması açısından kilit bir noktayı oluşturmaktadır.

Ayrıca çocukların ne istediği ve ne hissettiğini açıkça ifade edebilmeleri konusunda ebeveynleri tarafından cesaretlendirilmeleri gerekir. Olumsuz ya da doğru olmayan bir duygu paylaştıklarında ise yargılayıcı bir yaklaşımdan ziyade, hoşgörülü ve öğretici bir tutumla karşılık vermek duygularını tanıma konusunda farkındalık kazanmalarını sağlayacaktır.

Eğer yetişkin olan bireyde duygu düzenleme beceri eksikliği bulunuyor ise profesyonel bir desteğe başvurulması daha doğru olacaktır. Psikoterapi seanslarında birey, hissettiği tüm duygularla tanışır, yüzleşir ve onları bastırmaması gerektiğini saptayabilir. Terapist desteği ile duygularıyla örtüşen yeni davranış metotları kazandırılır.

Image by Freepik